Lời khuyên của Lực lượng dự phòng Hoa Kỳ (The United States Preventive Services Taskforce: USPSTF) đưa ra trong năm 2021 là mọi người trong độ tuổi 45-75 cần khám sàng lọc bệnh lý ung thư (K) đại trực tràng.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, trong năm 2017 có 95.520 bệnh nhân được chẩn đoán K đại tràng và 39.910 người được chẩn đoán K trực tràng. Những con số này nói lên tầm quan trọng của việc sàng lọc nhằm phát hiện sớm K đại tràng ngay từ khi bệnh nhân hoàn toàn chưa có triệu chứng gì.
Từ năm 2016, dựa trên nhiều bằng chứng về lợi ích việc sàng lọc, USPSTF đã đưa ra những lời khuyên chính như sau:
- BS cần sàng lọc K đại tràng cho tất cả bệnh nhân trong độ tuổi 50-75;
- Cũng nên sàng lọc cho người 76-85 khi họ có yêu cầu;
- Không cần tìm thêm với người >85 tuổi.
Và đến năm 2021, sau khi cập nhật nhiều nghiên cứu ghi nhận bệnh lý K đại trực tràng ngày càng phổ biến ở tuổi <50 nên lứa tuổi 45-49 được thêm vào chỉ định bắt buộc phải tầm soát K đại trực tràng.
Sàng lọc cụ thể là gì?
Có hai phương pháp chính nhằm sàng lọc K đại trực tràng: thử phân và nội soi.
Có hai loại xét nghiệm dành cho thử phân:
- Thử phân nhằm phát hiện có máu ẩn trong phân mà mắt thường không thể nhận biết được. Tùy phòng xét nghiệm, có thể chọn một trong hai xét nghiệm sau để phát hiện máu ẩn trong phân và test này cần được thực hiện hàng năm:
- gFOBT (guaiac fecal occult blood test);
- FIT (fecal immunochemical test);
- Loại xét nghiệm phân nữa gọi là sDNA-FIT nhằm phát hiện những dấu ấn ung thư thoát vào phân từ các vị trí K đại tràng.
Một nghiên cứu công bố năm 2022 rằng test máu ẩn có thể phát hiện 88% và sDNA có thể phát hiện đến 95% trường hợp K đại tràng.
Nội soi đại tràng: Cần thực hiện nếu kết quả thử phân trên đây cho thấy bất thường. Ngay dù kết quả thử phân là âm tính (-) thì vẫn nên nội soi đại tràng mỗi 10 năm hoặc nội soi đại tràng sigma (là phần thấp của đại tràng mà không soi hết toàn bộ đại tràng) mỗi 5 năm. Nội soi đại tràng còn giúp cắt bỏ những polyp nhỏ trong lòng đại tràng, một polyp thường cần 10-15 năm để phát triển thành ung thư; cũng có thể làm biopsy (cắt một mẫu nhỏ thương tổn bất thường) nhằm xác định bản chất thương tổn có phải K hay không. Nội soi có thể phát hiện 92% K đại tràng.
Khi tuổi thọ ngày càng tăng do phát triển kinh tế, sự chăm sóc y tế, hiểu biết của người dân về y tế… cũng đồng thời gia tăng những bệnh lý không lây nhiễm như huyết áp, mỡ máu, ung thư…và việc áp dụng những tiến bộ y học vào phát hiện và điều trị sớm những bệnh có thể ngăn ngừa được là một phần không thể thiếu nhằm kéo dài tuổi thọ và nhất là gia tăng chất lượng cuộc sống. Nỗ lực này không thuộc riêng ngành y tế hay đội ngũ y khoa mà phải từ sự hiểu biết, ý thức phòng chống của mỗi bệnh nhân.
Dr Huy Thiên
02353979797
Nhận tư vấn
