TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ NGUY CƠ MẮC BỆNH TIM VÀ TỬ VONG

Tiền đái tháo đường (ĐTĐ) là tình trạng bệnh lý khi nồng độ glucose máu cao hơn bình thường nhưng chưa đạt tiêu chí chẩn đoán ĐTĐ, bao gồm những người rối loạn glucose máu lúc đói, hoặc rối loạn dung nạp Glucose (RLDNG), hoặc tăng HbA1c.

Tiền ĐTĐ là giai đoạn trung gian giữa người bình thường và ĐTĐ tuýp 2. Khoảng 5-10% người tiền ĐTĐ sẽ trở thành ĐTĐ hàng năm và tổng cộng 70% người tiền ĐTĐ sẽ trở thành ĐTĐ thực sự.

Chẩn đoán tiền ĐTĐ khi nồng độ glucose khi đói trong máu là 100-125mg/dl (5.6-6.9mmol/l) hoặc NPDNG 140-199mg/dl (7,8-11,0mmol/l) hoặc HbA1c từ 5.7- 6.4%.

Tiền ĐTĐ là tình trạng rất phổ biến. Ở Mỹ, cứ 3 người trưởng thành thì có 1 người có mắc tiền ĐTĐ nhưng không biết tình trạng đường huyết của mình. Ước tính đến 2030 trên thế giới có khoảng 470 triệu người bị tiền ĐTĐ và khoảng 70% trong số đó sẽ phát triển thành bệnh ĐTĐ.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiền ĐTĐ bao gồm:

• Thừa cân, béo phì đây là nguy cơ chính đối với bệnh tiền ĐTĐ
• Tuổi tác: sau 45 tuổi
• Tiền sử gia đình: nếu gia đình có cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh ĐTĐ túyp 2 thì nguy cơ bị tiền ĐTĐ sẽ tăng lên
• Lối sống thụ động, vận động thể chất ít hơn 3 lần mỗi tuần. Càng ít vận động thì nguy cơ bị tiền ĐTĐ càng cao
• Người từng bị đái tháo đường thai kỳ
• Người từng sinh con lớn hơn 4 kg
• Chủng tộc cũng ảnh hưởng đến nguy cơ tiền ĐTĐ. Những người Mỹ gốc Phi, người Mỹ gốc Latinh, người dân đảo Thái Bình Dương và một số người Mỹ gốc Á có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ tuýp 2 đặc biệt cao

Mối liên quan giữa tiền ĐTĐ với nguy cơ mắc bệnh tim và tử vong là vấn đề được quan tâm trong nhiều năm trở lại đây. Để làm rõ hơn vấn đề này, các nhà nghiên cứu Đại học Southern Medical University Trung Quốc đã phân tích kết quả 129 nghiên cứu trước đó về mối liên quan giữa tiền ĐTĐ và nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân ở người có và không có tiền sử bệnh tim mạch. Các nghiên cứu có sự tham gia của hơn 10 triệu người và có tính đến các yếu tố quan trọng như tuổi, giới, dân tộc và lối sống.

Tiền ĐTĐ có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong ở dân số nói chung và ở những bệnh nhân có tiền sử bệnh tim. Kết quả nghiên cứu được đăng ở tạp chí The BMJ today 2020:

• Nhìn chung, tiền ĐTĐ có nguy cơ tăng 13% nguy cơ tử vong ở mọi nguyên nhân và tăng 15% nguy cơ bệnh tim mạch trong thời gian trung bình khoảng 10 năm kể từ khi tình trạng tiền ĐTĐ xuất hiện. Nó cũng có nguy cơ mắc bệnh mạch vành và đột quỵ cao hơn. Cụ thể, thêm 7 trường hợp tử vong trên 10.000 người/năm và thêm gần 9 trường hợp mắc bệnh tim mạch trên 10.000 người/năm trong dân số nói chung, so với mức đường huyết bình thường.
• Ở bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh tim, tiền ĐTĐ có liên quan đến nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân tăng 36% và nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng 37% trong thời gian theo dõi trung bình khoảng 3 năm. Nói một cách tuyệt đối, con số này tương đương với thêm 66 trường hợp tử vong trên 10.000 người/ năm và thêm gần 190 trường hợp mắc bệnh tim mạch trên 10.000 người/ năm, so với mức đường máu bình thường..

Như vậy, Tiền ĐTĐ có liên quan đến việc tăng nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và bệnh tim mạch ở cả dân số nói chung và bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch nói riêng. Sàng lọc và quản lý thích hợp tiền ĐTĐ có thể góp phần ngăn ngừa bệnh tim mạch nguyên phát và thứ phát.

ThS. BS Trần Thị Vân Anh - Trưởng khoa Nội

Tài liệu tham khảo

Link to research: http://www.bmj.con/content/370/bmj.m2297 (Prediabetes linked to increased risk of heart disease and death).

Chẩn đoán và điều trị tiền đái tháo đường của Bộ y tế (Quyết định số 3087/ QĐ-BYT ngày 16 tháng 07 năm 2020)